„SELEKCIJA I SEMENARSTVO“ Vol. 17, broj 2 (2011)
Sadržaj (Contents)
Pavlović N., Zdravković Jasmina, Cvikić D., Adžić S., Girek Zdenka, Ugrinović M., Zdravković M.
BANKA BILJNIH GENA I OČUVANJE BIODIVERZITETA POVRTARSKIH VRSTA U SMEDEREVSKOJ PALANCI
(PLANT GENE BANK AND VEGETABLE VARIETIES BIODIVERSITY IN SMEDEREVSKA PALANKA) [Izvod] [Full Text]
Stojaković M., Ivanović M., Jocković Đ., Bekavac G., Nastasić Aleksandra, Mitrović B., Stanisavljević D.
PRIKAZ NOVIH HIBRIDA KUKURUZA: NS 5073, NS 5120, NS 5021 i NS ALEKSANDRA
(DESCRIPTION OF NEW MAIZE HYBRIDS: NS 5073, NS 5120, NS 5021 i NS ALEKSANDRA) [Izvod] [Full Text]
Zdravković Jasmina, Ristić Nevena, Girek Zdenka, Pavlović Suzana, Pavlović N., Đorđević M. i Zdravković M.
DORMANTNOST SEMENA SELEKCIONIH LINIJA PLAVOG PATLIDŽANA (Solanum melongena L.)
SEED DORMANCY IN BREDING LINES OF EGGPLANT (Solanum melongena L.) [Izvod] [Full Text]
Babić M., Babić Vojka, Delić N., Prodanović S., Anđelković Violeta
Poređenje parametara stabilnosti po Finlay-Wilkinson, berhart-Russell i AMMI modelu
(The comparison of stability parameters according to the Finlay-Wilkinson, Еberhart-Russell and AMMI model) [Izvod] [Full Text]
Čanak P., Jocković M., Ćirić M., Mirosavljević M., Miklič V.
UTICAJ MOMENTA IZVOĐENJA HEMIJSKE DESIKACIJE NA ENERGIJU KLIJANJA SEMENA SUNCOKRETA
(EFFECT OF CHEMICAL DESICCATION APPLICATION MOMENT ON GERMINATION ENERGY OF SUNFLOWER SEED) [Izvod] [Full Text]
Crevar M., Vančetović Jelena, Pavlov M., Prodanović S., Stevanović M., Čamdžija Z., Božinović Sofija
YIELD STABILITY OF NEW ZP MAIZE HYBRIDS
(STABILNOST PRINOSA NOVIH ZP HIBRIDA KUKURUZA) [Izvod] [Full Text]
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“
PLANT BREEDING AND SEED PRODUCTION, Vol. 17,
broj 2 (2011), str: 1-7, Zemun
© 2010 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Republika Srbija
BANKA BILJNIH GENA I OČUVANJE BIODIVERZITETA POVRTARSKIH VRSTA U SMEDEREVSKOJ PALANCI
Pavlović N1., Zdravković Jasmina1, Cvikić D1., Adžić S1., Girek Zdenka1, Ugrinović M.1, Zdravković M.1
Izvod: Nezamenljivost biljnih vrsta u proizvodnji i njihova sve veća ugroženost urbanim i industrijskim razvojem čine osnovu strategije zaštite biodiverziteta a u okviru toga očuvanje genetičke varijabilnosti. Najčešći način čuvanja a ujedno i najsigurniji jeste u bankama gena. U bankama biljnih gena uzorci se čuvaju na dugi rok i to u obliku semena, kulture organa, tkiva i ćelija. Institut za povrtarstvo u Smederevskoj Palanci, poseduje bogatu kolekciju germplazme povrća. Ovo je tzv. radna kolekcija, koja se se koristi kao izvor gena u oplemenjivačke svrhe. Uzorci semena se čuvaju u kontrolisanim uslovima na tamperaturi 4±2°C i relativnoj vlažnosti oko 50%. Trenutan broj uzoraka u aktivnoj kolekciji Instituta je 2265. Stepen obrađenosti postojećih uzoraka je nizak. Skoro svi uzorci imaju urađene pasoške podatke ali dalja karakterizacija i evalouacija je urađena samo na oko 10% uzoraka.
Ključne reči: biodiverzitet, germplazma, seme, povrće
Originalni naučni rad (Original scientific paper)
[1] Pavlović Nenad, Zdravković Jasmina, Cvikić Dejan, Adžić Slađana, Girek Zdenka, Ugrinović Milan, Zdravković Milan, Institut za povrtarstvo doo, Karađorđeva 71, 11420 Smederevska Palanka
Autor za kontakt: dr Nenad Pavlović npavlovic@institut-palanka.co.rs
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“
PLANT BREEDING AND SEED PRODUCTION, Vol. 17,
broj 2 (2011), str: 9-15, Zemun
© 2010 Društvo selekcionera i semenara Republike
Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Republika Srbija
PRIKAZ NOVIH HIBRIDA KUKURUZA:
NS 5073, NS 5120, NS 5021 i NS ALEKSANDRA
Stojaković M., Ivanović M., Jocković Đ., Bekavac G., Nastasić Aleksandra, Mitrović B., Stanisavljević D.
Izvod: Oplemenjivanje kukuruza u Institutu zasnovano na heterozisu započeto je sredinom prošlog veka. Permanentan cilj u oplemenjivanju, do sada, a verovatno i u buduće je povećanje prinosa, smanjenje udela vlage u zrnu i povećanje adaptabilnosti na stresne uslove. Novi hibridi kukuruza: NS 5073, NS 5120, NS 5021 i NS ALEKSANDRA u odnosu na standard imaju veći prinos zrna za 0.984tha-1 u proseku što predstavlja povećanje od oko 112 kg po jednom ciklusu selekcije. Novi hibridi će dati značajan doprinos proizvodnji kukuruza, jer pored višeg prinosa zrna imaju niži sadržaj vlage u zrnu u berbi (naročito NS 5021 i NS ALEKSANDRA), otpornost prema glavnim prouzrokovačima bolesti na nivou ili bolju od standarda, čvršće stablo i dobru stabilnost.
Ključne reči: kukuruz, hibrid, lokalitet, prinos zrna, interakcija, stabilnost, AMMI1
Originalni naučni rad (Original scientifis paper)
[1] Dr STOJAKOVIĆ MILISAV, naučni savetnik, dr IVANOVIĆ MILE, redovni profesor, dr JOCKOVIĆ ĐORĐE, naučni savetnik, dr BEKAVAC GORAN, naučni savetnik, dr NASTASIĆ ALEKSANDRA, viši naučni saradnik, dipl ing MITROVIĆ BOJAN, istraživač saradnik, dipl ing STANISAVLJEVIĆ DUŠAN, istraživač saradnik, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad.
Autor za kontakt: dipl. ing. Mitrović Bojan bojan.mitrovic@nsseme.com
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“
PLANT BREEDING AND SEED PRODUCTION, Vol. 17,
broj 2 (2011), str: 17 -34, Zemun
© 2010 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Republika Srbija
DORMANTNOST SEMENA SELEKCIONIH LINIJA PLAVOG PATLIDŽANA (Solanum melongena L.)
Zdravković Jasmina1, Ristić Nevena, Girek Zdenka, Pavlović Suzana, Pavlović N., Đorđević M., Zdravković M.
Izvod: Dormantnost semena plavog patlidžana je značajna osobina ove povrtarske vrste. Ispitivanje je sprovedeno na 6 genotipova. Dva genotipa (33 i 34) predstavljaju selekcione linije dok su četiri (1-00261, 2-02619, 7-00568, 12–00823) predstavnici egzotične germ plazme Instituta za povrtarstvo iz Smederevske Palanke. Tretman hlađenjem (HLS) izveden je na 40C u trajanju od: 96, 72 i 48 sati u kontinuitetu. Hormonski tretman giberelinskom kiselinom (GA3) izveden je sa tri koncentracije: 5 ml/100ml; 15 ml/100ml i 25 ml/100ml, u trajanju od 24 sata posle koga je seme stavljeno na klijanje. Hemijski tretman izveden je kalijum nitratom KNO3 u koncentraciji od: 0,5, 1 i 1,5% rastvorom u trajanju od 24 sata. Kontrolni tretman je predstavljao zasejavanje netretiranog semena. Ispitivane su energija klijanja i klijavost semena. Tri genotipa (33, 7 i 12) predstavljaju najmanje stabilne genotipove, odnosno na njih su delovali tretmani i to najintenzivnije tretman giberelinskom kiselinom 0,25 %.
Ključne reči: Solanum melongena, GA3, KNO3, hlađenje, energija klijanja, klijavost
Originalni naučni rad (Original scientific paper)
[1] ZDRAVKOVIĆ JASMINA, RISTIĆ NEVENA, GIREK ZDENKA, PAVLOVIĆ SUZANA, PAVLOVIĆ N., ĐORĐEVIĆ M. i ZDRAVKOVIĆ M.Institut za povrtarstvo, Karađorđeva 71, 11420 Smederevska Palanka, Srbija
Autor za kontakt: dr Jasmina Zdravković jzdravkovic@institut-palanka.co.rs
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“
PLANT BREEDING AND SEED PRODUCTION, Vol. 17,
broj 2 (2011), str: 35 -40, Zemun
© 2010 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Republika Srbija
Poređenje parametara stabilnosti po Finlay-Wilkinson, Еberhart-Russell i AMMI modelu
Babić M1., Babić Vojka1, Delić N1., Prodanović S.2, Anđelković Violeta 1
Izvod: Opšte je poznato da se fenotip formira na osnovu kapaciteta svog genotipa pod uticajem faktora spoljašnje sredine. Prisustvo kvalitativne interakcije značajno otežava izbor najboljih genotipova u procesu selekcije. Još su ranih šezdesetih godina istraživači primetili da se primenom linearne regresije može, u velikom broju slučajeva, definisati adaptabilnost i stabilnost genotipa. Međutim, u slučajevima kada podaci nisu dobro prilagođeni linearnom modelu bolji rezultati se postižu primenom multivarijacionih modela (PCA, AMMI, GGE).
U ovim istraživanjima izvršeno je poređenje procene stabilnosti hibrida kukuruza pomoću linearnih (Finlay и Wilkinson, Еberhart и Russell, modeli) i multivarijacionog modela statistike (AMMI model). Sva tri modela su dala veoma slične rezultate. Prednost se ipak daje AMMI modelu jer model sa jednom osom podjednako dobro kao i linearni modeli analizira interakciju, dok je model sa dve ose izdvojio još jedan deo sistematske varijacije interakcijskog efekta koji nije prilagođen linearnom modelu.
Ključne reči: AMMI, kukuruz, parametri stabilnosti
2 Prof. dr Slaven Prodanović, redovni professor, Poljoprivredni Fakultet Zemun-Beograd
Autor za kontakt: vbabic@mrizp.rs
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“
PLANT BREEDING AND SEED PRODUCTION, Vol. 17,
broj 2 (2011), str: 41 -47, Zemun
© 2010 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Republika Srbija
UTICAJ MOMENTA IZVOĐENJA HEMIJSKE DESIKACIJE NA ENERGIJU KLIJANJA SEMENA SUNCOKRETA
Čanak P., Jocković M., Ćirić M., Mirosavljević M., Miklič V.1
Izvod: Energija klijanja je važan parameter kvaliteta semena, koji posebno dolazi do izražaja u nepovoljnim uslovima spoljne sredine, koji otežavaju klijanje i nicanje semena. Cilj ovog istraživanja je bio da se ispita uticaj momenta izvođenja hemijske desikacije na energiju klijanja semena suncokreta i da se utvrdi otpimalni momenat za njeno izvođenje. Ispitivanje je vršeno na inbred liniji suncokreta HA-26-IMI-PR. Desikacija je vršena preparatom Reglone forte (Dikvat) sa 2 l /ha, svakih 7 dana (DPC - dana posle cvetanja), od završetka cvetanja do žetvene zrelosti. Najviša energija klijanja je utvrđena kada je desikacija izvršena 35 dana posle cvetanja (DPC), pri vlažnosti semena oko 14%. Međutim, rezultati ukazuju da se već od vlažnosti semena oko 40% može otpočeti sa izvođenjem hemijske desikacije jer je tad već dostignuta visoka energija klijanja (>85%) koja nije značajno opala ni 21 mesec posle žetve.
Ključne reči: desikacija, energija klijanja, suncokret (Helianthus annuus), vlažnost semena
Originalni naučni rad (Original scientific paper)
[1] Dipl. Inž.-master PETAR ČANAK, istraživač saradnik, dipl. Inž.-master MILAN JOCKOVIĆ, istraživač saradnik, dipl. Inž.-master MIHAJLO ĆIRIĆ, istraživač saradnik, dipl. biolog –master MILAN MIROSAVLJEVIĆ, istraživač pripravnik, dr VLADIMIR MIKLIČ, naučni savetnik, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad
Autor za kontakt: Dipl. ing. Master Petar Čanak petar.canak@ifvcns.ns.ac.rs
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“
PLANT BREEDING AND SEED PRODUCTION, Vol. 17,
broj 2 (2011), str: 49 -55, Zemun
© 2010 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Republika Srbija
YIELD STABILITY OF NEW ZP MAIZE HYBRIDS
Crevar M1., Vančetović Jelena1, Pavlov M1., Prodanović S2., Stevanović M1., Čandžija Z1., Božinović Sofija1
Abstract: Six newly developed hybrids and four hybrids already widely grown during the last decade were observed in the present study. Grain yield stability parameters were estimated using methods developed by Eberhart and Russell (1966) and Lin and Binns (1988). The highest grain yield stability obtained by both parameters (bi and Pi) was recorded in hybrids ZP 606 and ZP 600. Moreover, highest average grain yield was also detected in those two hybrids. The hybrids ZP 666 and ZP 560 will have highest adaptation to more favorable growing conditions. On the other hand, hybrids ZP 434 and ZP 341 are expected to show the best adaptability to less favorable environments. A high positive correlation was found between a superiority measure (Pi) and a grain yield.
Key words: grain yield, maize hybrids, stability parameters
Originalni naučni rad (Original scientific paper)
1Dipl.ing MILOŠ CREVAR, dr JELENA VANČETOVIĆ, dr MILOVAN PAVLOV, dipl.ing MILAN STEVANOVIĆ, dipl.ing ZORAN ČAMDŽIJA, dipl.ing SOFIJA BOŽINOVIĆ, Maize Research Institute „Zemun Polje“, Zemun.
2 Prof. dr SLAVEN PRODANOVIĆ, full-professor, Faculty of Agriculture, University of Belgrade, Zemun.
Autor za kontakt: Dipl.inž Miloš Crevar, mcrevar@mrizp.rs