„SELEKCIJA I SEMENARSTVO“ Vol. 5, broj 3-4 (1998),
Mihaljev
L, Denčić S., Kobiljski B.
PIONIRSKE VIZIJE OPLEMENJIVANJA I PROIZVODNJE ŽITA U USLOVIMA GLOBALNE PROMENE KLIME [Izvod] [Full text]
Mišić
T., Mladenov N., Petrović S., Hristov N.
RANA
NISKA, PATULJASTA SORTA OZIME PŠENICE [Izvod] [Full text]
Mišić T., Mladenov N., Hristov N.
OZIMA SORTA PŠENICE DANICA [Izvod] [Full text]
Babić M., Babić Ljiljana
UTICAJ OSNOYNIH FIZIČKIH OSOBINA SEMENA PŠENICE NA KARAKTERISTIKE
STRUJANJA VAZDUHA [Izvod] [Full text]
Trifunović S., Kojić L., Pekić V.
EFEKTI GENA ZA DUBINU ZRNA KOD KUKURUZA (ZEA
MAYS L.) [Izvod] [Full text]
Aleksov A.
NOVI HIBRID KUKURUZA INSC 730 [Izvod] [Full text]
Husić I., Trifunović S.,
Filipović M.
KRITERIJUMI ZA PRIZNAYANJE HIBRIDA KUKURUZA -PREDNOST ILI NEDOSTATAK
METODOLOGIJE [Izvod] [Full text]
Stefanović
Lidija, Šumatić Nada, Stanojević Milena
KOROVSKA
ZAJEDNICA KUKURUZA U USLOVIMA SEMENSKE PROIZVODNJE [Izvod] [Full text]
Tomić
Zorica, Lugić Z., Sokolović D., Radivojević Gordana
KLIJAVOST
I ENERGIJA KLIJANJA SEMENA SORTI KRMNIH BILJAKA DO PETE GODINE ŽIVOTA [Izvod] [Full text]
Dražić S.
ISPITIVANJE KVALITETA FRAKCIJA SEMENA ŽALFIJE (Salvia officinalis L.) [Izvod] [Full text]
BATRIĆ
RADENOVIĆ
OSNOVNE
BIOLOŠKO-MORFOLOŠKE OSOBINE KRMNE GALEGE (Galege orientalis Lam.) SORTE ,,JU
MARGARITA RB-MAG-1/97“ [Izvod] [Full text]
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“ Vol. 5,
broj 3-4 (1998), str: 7-12
© 1998 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Srbija i Crna Gora
PIONIRSKE VIZIJE OPLEMENJIVANJA I PROIZVODNJE ŽITA U USLOVIMA GLOBALNE PROMENE KLIME
MIHALJEV L, DENČIĆ S., KOBILJSKI B.1
IZVOD: U ovom veku u oplemenjivanju žita (pšenica, kukuruz, pirinač) i usavršavanju agrotehničkih postupaka u proizvodnji, postignut je vidan napredak što je omogućilo kontinuirano povećanje prinosa i ukupne proizvodnje ovih biljnih vrsti koje čine glavni izvor hrane čovečanstvu. Istovremeno, uočene su i proučene globalne promene klime na Zemlji. U ovom radu sumirana su današnja saznanja o karakteru globalne promene klime, uticaju ovih promena na prinose i proizvodnju žita, pionirske poglede na promenu pravaca oplemenjivanja i agrotehničke prakse u proizvodnji za promenjene klimatske uslove. Zaključeno je da možemo biti optimisti u pogledu održavanje povećanja nivoa pńnosa i proizvodnje žita, te obezbeđenja dovoljno hrane stalno rastućoj populaciji čovečanstva za Zemlji.
Ključne reči: žita, promena klime, oplemenjivanje, prinos, proizvodnja
Pregledni članak (Review paper)
1. Dr IVAN MIHALJEV, redovni profesor; Dr SRBISLAV DENČIĆ, naučni savetnik; Mr BORISLAV KOBILJSKI, istraživač saradnik; Naučni institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad
Autor za kontakt:
Povratak na sadržaj
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“ Vol. 5,
broj 3-4 (1998), str: 13-19
© 1998 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Srbija i Crna Gora
RANA NISKA, PATULJASTA SORTA OZIME PŠENICE
MIŠIĆ T., MLADENOV N., PETROVIĆ S., HRISTOV N.1
IZVOD: Ozima, patuljasta sorta Rana niska stvorena je metodom sukcesivne hibridizacije genetički divergentnih intenzivnih genotipova, meksičke sorte Tobari 66, ruske sorte Kavkaz i novosadskih sorti Bačvanka 1 i Novosadska rana L Rana niska je tipična sorta za gajenje na najplodnijim zemljištima i intenzivnim uslovima proizvodnje. Uspešnom kombinacijom gena odgovornih za važne agronomske osobine i unošenjem gena Rht 2, dosta jakog reduktora visine i gena za ranozrelost Ppd 1, poreklom iz japanske sorte Norin 10, stvorena je visokoprinosna, vrlo rana i patuljasta Rana niska. Ističe se genetičkim potencijalom za prinos i iznad 10 t/ha, tehnološkim kvalitetom na nivou sorti poboljšivača, odličnom otpornošću prema prouzrokovaču lisne rđe (Pucc. recondita tritici) i poleganju. Od Savezne komisije za priznavanje sorti registrovana je 1990. godine. U komercijalnoj je proizvodnji još od 1986. godine.
Ključne reči: oplemenjivanje, geni, agronomske osobine.
Izvorni naučni rad (Original scientific paper)
1. dr TODOR MIŠIĆ, redovni profesor, dr NOVICA MLADENOV, naučni saradnik, dipl. inž. NIKOLA HRISTOV, istraživač pripravnik, Naučni institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad
Autor za kontakt:
Povratak na sadržaj
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“ Vol. 5,
broj 3-4 (1998), str: 21-27
© 1998 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Srbija i Crna Gora
OZIMA SORTA PŠENICE DANICA
MIŠIĆ T., MLADENOV N., HRISTOV N.1
IZVOD: Ozima, vrlo prinosna, srednje rana sorta pšenice Danica stvorena je metodom trojne hibridizacije u nizu osobina genetički divergentnih roditelja, linije NS 2772 i sorti Partizanka i Sremica. U ovoj sorti uspešno su kombinovani geni odgovorni za važne agronomske osobine: potencijal za prinos zrna iznad 11 t/ha, odličan tehnološki kvalitet, na nivou sorti poboljšivača, stabljiku visoku oko 82 cm, vrlo dobre otpornosti prema poleganju, odličnu otpornost prema zimi, na nivou sorte Partizanka, odličnu otpornost prema lisnoj rđi (Pucc. recondita tritici), vrlo dobru otpornost prema pepelnici (Erysiphe graminis tritici), a dobru prema stabljičnoj rđi (Pucc. graminis tritici), srednju otpornost prema glavnici (Tiletia tritici) i srednju, do zadovoljavajuću otpornost prema žitnoj pijavici (Lema melanopus L.). U komercijalnoj proizvodnji je od 1992. godine i nalazi se u grupi najprinosniji sorti. Dosta je plastična sorta i najbolje rezultate postiže u intenzivnijim uslovima proizvodnje. Registrovana je od strane Savezne komisije za priznavanje sorti 1990. godine.
Ključne reči: oplemenjivanje, geni, agronomske osobine.
Izvorni naučni rad (Original scientific paper)
1. dr TODOR MIŠIĆ, redovni profesor, dr NOVICA MLADENOV, naučni saradnik, dipl. inž. NIKOLA HRISTOV, istraživač pripravnik. Naučni institut za ratarstvo i povrtarstvo, Novi Sad
Autor za kontakt:
Povratak na sadržaj
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“ Vol. 5,
broj 3-4 (1998), str: 29-32
© 1998 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Srbija i Crna Gora
UTICAJ OSNOVNIH FIZIČKIH OSOBINA SEMENA PŠENICE NA KARAKTERISTIKE STRUJANJA VAZDUHA
BABIĆ M., BABIĆ LJILJANA1
IZVOD: U radu su prikazani rezultati istraživanja karakteristika strujanja vazduha kroz miran i fluidizovani sloj semena pšenice. Hipoteza istraživanja je bila da se dokaže da postoji uticaj osnovnih fizičkih osobina semena pšenice na karakteristiku strujanja vazduha kroz sloj semena. Istražena je sledeća karakteristika strujanja: specifični pad pńtiska kroz miran i fluidizovan sloj semena. Kao rezultat istraživanja dobijen je matematički model, koji je iskazivao uticaj osnovnih fizičkih osobina semena pšenice na karakteristiku strujanja, koja je istraživana u radu. Zaključak je da razvijeni matematički model dobro opisuje promenu specifičnog pada pńtiska od brzine strujanja vazduha i osnovnih fizičkih osobina semena pšenice.
Ključne reči: fluidizacija, pšenica, fizičke osobine.
Izvorni naučni rad (Original scientific paper)
1. dr BABIĆ MIRKO, docent, dr BABIĆ LJILJANA, vanredni profesor, Poljoprivredni fakultet, Institut za poljoprivrednu tehniku, Novi Sad, Trg Dositeja Obradovića 8
Autor za kontakt:
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“ Vol. 5,
broj 3-4 (1998), str: 33-36
© 1998 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Srbija i Crna Gora
EFEKTI GENA ZA DUBINU ZRNA KOD KUKURUZA (ZEA MAYS L.)
TRIFUNOVIĆ S., KOJIĆ L., PEKIĆ V.1
IZVOD: U ovom radu su proučavani efekti gena za dubinu zrna kod kukuruza, primenom modela analiza generacijskih proseka (Generation mean Analysis, Mather, 1949.; Hayman, 1954; Jinks i Jones, 1958; Mather i Jinks, 1971; 1982). Procenjeni su aditivni, dominantni i epistatični efekti gena.
U ogledu je učestvovalo šest generacija (P1, P2, F1, F2, BC1, BC2). Ogled je bio postavljen po slučajnom blok sistemu (RCBD) u osam ponavljanja, u gustini od 53.900 bilj/ha, na dve lokacije i u toku dve godine.
Dobijeni rezultati pokazuju da su efekti dominantnih gena najznačajniji u nasleđivanju dubine zrna. Utvrđeno je i značajno prisustvo epistatičnih efekata gena, pri čemu je preovlađivao duplikatni tip epistaze.
Ključne reči: kukuruz, dubina zrna, efekti gena
Izvorni naučni rad (Original scientific paper)
1. mr SLOBODAN TRIFUNOVIĆ, dr LAZAR KOJIĆ, dipl ing VLADIMIR PEKIĆ, Institut za kukuruz ,,Zemun Polje", Beograd
Autor za kontakt:
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“ Vol. 5,
broj 3-4 (1998), str: 37-41
© 1998 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Srbija i Crna Gora
NOVI HIBRID KUKURUZA INSC 730
ALEKSOV A.1
IZVOD: U 1998. godini ,,Agrouniji" R. J. ,,Selekciona stanica" priznat je novi hihrid kukuruza INSC 730. U ovom radu prikazani su rezultati trogodišnjeg ispitivanja u oglednom polju i laboratoriji Savezne komisije za priznavanje sorti. Detaljno su prikazane morfološke, biološke i proizvodne osobine hibrida. Hibrid INSC 730 pńpada FAO grupi zrenja 700 i odlikuje se visokim genetičkim potencijalom za prinos zrna.
Otporan je prema poleganju i bolestima i tolerantan na sušu.
Ključne reči: Hibrid, genetički potencijal, prinos zrna.
Stručni rad (Professional paper)
1. dr ANTO ALEKSOV, DP PIK "Agrounija", R. J. ,,Selekciona stanica", Inđija
Autor za kontakt:
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“ Vol. 5,
broj 3-4 (1998), str: 43-48
© 1998 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Srbija i Crna Gora
KRITERIJUMI ZA PRIZNAYANJE HIBRIDA KUKURUZA -PREDNOST ILI NEDOSTATAK METODOLOGIJE
HUSIĆ I., TRIFUNOVIĆ S., FILIPOVIĆ M.1
IZVOD: Priznavanje hibrida kukuruza kroz Saveznu komisiju za ispitivanje i priznavanje sorata Jugoslavije zasnovano je na jesno fiksiranim kriterijumima u okviru svake FAO (Food and Agricultural Organization) grupe zrenja. Same FAO grupe zrenja definisane su nivoom vlage u zrnu pri berbi hibrida standarda koji reprezentuje određenu grupu zrenja uz dodatni kriterijum do koje visine će vlaga ispitivanog hibrida da se toleriše da bi bio pńznat u okviru te iste grupe zrenja. Međutim, raskorak u vlazi između FAO grupa zrenja, definisanih na ovaj način, iznos ponekad i 4-5% (FAO 200 i FAO 300) a razlika je veća ako se berba vrši ranije, odnosno pri većem sadržaju vlage u zrnu. Stoga postoji rizik da isti hibridi ne budu priznati ako se berba pretežno u tom ciklusu ispitivanja vrši sa većom vlagom u zrnu, S druge strane, izvestan broj hibrida koji su po ukupnim agronomskim osobinama bolji od hibrida standarda iz obe susedne grupe zrenja neće nikad biti pńznati jer prevazilaze po vlazi okvire niže grupe zrenja a nedostaje im ponekad 1-2% prinosa da bi zadovoljili i taj kriterijum u narednoj grupi zrenja. Radi prevazilaženja takve situacije predlaže se uvođenje performans indeksa (prinos/vaga) kao dodatnog kriterijuma pri priznavanju hibrida.
Stručni rad (Professional paper)
1. dr IVAN HUSIĆ, mr SLOBODAN TRIFUNOVIĆ, dr MILOMIR FILIPOVIĆ, Institut za kukuruz ,,Zemun Polje", Beograd – Zemun
Autor za kontakt:
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“ Vol. 5,
broj 3-4 (1998), str: 49-53
© 1998 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Srbija i Crna Gora
KOROVSKA ZAJEDNICA KUKURUZA U USLOVIMA SEMENSKE PROIZVODNJE
STEFANOVIĆ LIDIJA1, ŠUMATIĆ NADA2, STANOJEVIĆ MILENA1
IZVOD: Intenzivna primena herbicida u usevu kukuruza, pored pozitivnih efekata u suzbijanju korova, vremenom je dovela do promene korovske flore i zajednice ovog useva. U usevu semenske proizvodnje kukuruza, taj problem je još više izražen. Otporne, višegodišnje, a naročito travne vrste korova se šire i pored primene odgovarajućih kombinacija herbicida. U radu je ispitivan floristički sastav korovske zajednice kukuruza u uslovima semenske proizvodnje. Ispitivanja su obavljena u Zemun Polju u vremenskom periodu od šest godina na površinama sa i bez primene herbicida. Pored smanjenja broja vrsta i njihovih jedinki, analiza biološkog spektra ukazuje na povećanje učešća višegodišnjih vrsta u korovskoj zajednici ovog useva. To se naročito uočava na površinama tretiranim herbicidima.
Ključne reči: kukuruz, semenska proizvodnja, korovska zajednica, promene florističkog sastava
Izvorni naučni rad (Original scientific paper)
Autor za kontakt:
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“ Vol. 5,
broj 3-4 (1998), str: 55-60
© 1998 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Srbija i Crna Gora
KLIJAVOST I ENERGIJA KLIJANJA SEMENA SORTI KRMNIH BILJAKA DO PETE GODINE ŽIVOTA
TOMIĆ ZORICA, LUGIĆ Z., SOKOLOVIĆ D., RADIVOJEVIĆ GORDANA1
Cilj ovih istraživanja je bio da se u laboratorijskim uslovima utvrdi genetički potencijal energije i klijavosti semena najvažnijih i najzastupljenijih krmnih biljaka u zavisnosti od godina starosti. Testirano je seme novih sorti centra za krmno bilje iz Kruševca i to: višegodišnjih trava: ježevica (Dactylis glomerata L.) cv. K-R, livadski vijuk (Festuca pratensis Huds.) cv. K-21, italijanski ljulj (Lolium multiflorum L.) cv. K-29 tetra i visoki vijuk (Festuca arundinacea Schreb.) cv. K-20 i leguminoza: lucerka (Medicago sativa L.) cv. K-22, crvena detelina (Trifoliiim pratense L.) K-17 i bela detelina (Trifolium repens L.) cv. K-33.
Rezultati su pokazali da postoje razlike u klijavosti semena ispitivanih sorti. Energija i klijavost semena su statistički značajno opadali sa godinama starosti semena. Kod višegodišnjih trava sorta visokog vijuka je zadržala najbolju klijavost semena 75% posle pet godina života dok je sorta livadskog vijuka pokazala najlošiju klijavost semena 34%. Sorta ježevice je zadržala klijavost od 65%, a italijanskog ljulja 67%. Kod sorti leguminoza takođe je utvrđena vrlo značajna razlika klijavosti semena po godinama starosti. Klijavost semena bele deteline je najviše opala čak na 50%, dok su klijavosti crvene deteline 82% i lucerke 76% na početnom nivou klijavosti pa se i u petoj godini mogu uspešno koristiti.
Ključne reči: višegodišnje trave, leguminoze, sorte, energija klijanja, klijavost, godine života
Izvorni naučni rad (Original scientific paper)
1. dr ZORICA TOMIĆ, viši naučni saradnik, mr ZORAN LUGIĆ, istraživač saradnik, dipl. biolog DEJAN SOKOLOVIĆ, istraživač pripravnik i dipl. ing. agr. GORDANA RADIVOJEVIĆ, pripravnik, Institut za istraživanja u poljoprivredi ,,Srbija", Centar za krmno bilje, Kruševac
Autor za kontakt:
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“ Vol. 5,
broj 3-4 (1998), str: 61-63
© 1998 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Srbija i Crna Gora
ISPITIVANJE KVALITETA FRAKCIJA SEMENA ŽALFIJE (Salvia officinalis L.)
DRAŽIĆ S.1
IZVOD: Analizirane su łri sukcesivne frakcije semena žalfije: 2,5-3,00 mm, 2,2-2,5 mm i 2,0-2,2 mm. U laboratorijskim uslovima ispitivana je klijavost, masa 1000 semena, dužina korenčića i ponika. Utvrđena je vrlo značajna razlika najkrupnije frakcije prema ostalim frakcijama za klijavost i masu 1000 semena.
Ključne reči: žalfija, frakcije semena, kvalitet
Izvorni naučni rad (Original scientific paper)
Autor za kontakt:
Štampano u „Selekcija i semenarstvo“ Vol. 5,
broj 3-4 (1998), str: 65-71
© 1998 Društvo selekcionera i semenara
Republike Srbije
S. Bajića 1, Beograd-Zemun, 11185
Srbija i Crna Gora
OSNOVNE BIOLOŠKO-MORFOLOŠKE OSOBINE KRMNE GALEGE (Galege orientalis Lam.) SORTE ,,JU MARGARITA RB-MAG-1/97“
BATRIĆ RADENOVIĆ1
Izvorni naučni rad (Original scientific paper)
1. dr BATRIĆ RADENOVIĆ, ,,Seme", Beograd
Autor za kontakt: